"Lektor"- Bernharda Schlinka.

Jakiś czas temu, pewien znany prawicowy polityk, wychodząc ze studia telewizyjnego radośnie oświadczył, że może mówić w telewizji wszystko co mu się podoba, ponieważ ciemna masa ludzka i tak uwierzy we wszystko, co jej się poda.

Ta „piękna” wypowiedź pana posła, przyszła mi na myśl po przeczytaniu powieści Bernharda Schlinka „Lektor”.
Politycy nami manipulują, wciskają nieprawdę, im naród mniej wykształcony i świadomy, tym łatwiej idzie im wciskanie kitu, szerzenie nienawiści i populizmu.

Powieść „Lektor” przeczytałam parę lat po obejrzeniu filmu o tym samym tytule. Jednak muszę przyznać, że prawie jak zawsze książka wygrywa. Nie lubię czytać artykułów, które sugerują jakoby Niemcy byli na równi z narodem Polski ofiarami Drugiej Wojny Światowej, gdzieś mi to zgrzyta i czuję fałsz. Od tego kraju, przecież rozpoczął się dramat, którego konsekwencje sięgają do dnia dzisiejszego. Mimo wszystko „Lektor” pokazuje jak łatwo zasiać idee wśród ludzi, którzy nie za bardzo je rozumieją, jednak potrzebują lidera i przywódcy, aby zmienić swój świat na lepsze.

www.theguardian.com

Głównym bohaterem powieści "Lektor", która toczy się w powojennych Niemczech, jest 15 –letni Michael. Jest on zdolnym , inteligentnym młodzieńcem z dobrego domu. Jego tato jest wykładowcą uniwersyteckim, mama zajmuje się domem. Chłopak jest bardzo chorowity, więc dużo czasu spędza w domu. Rodzeństwo go nie akceptuje, drażni je fakt, że chory chłopak skupia całą uwagę matki i ojca.Dostaje dodatkowe przywileje w domu, w postaci swojego pokoju.Michael czuje się nieco samotny i odizolowany od swoich rówieśników.

Jednak pewnego dnia podczas spaceru, chłopaka łapią wymioty. Na pomoc przychodzi dużo starsza kobieta, kontrolerka biletów, Hanna Schmidt. To ona zajmuje się chłopcem myje go, odprowadza do domu.

Matka Michaela, usłyszawszy o incydencie, nakazuje chłopcu zakupić kwiaty i podziękować wybawicielce. Chłopak idzie do Hanny, daje jej bukiet kwiatów i zostaje jej kochankiem.

www.fanpop.com

Seks i rozmowy stają się codzienną rutyną Michaela i Hanny. Chłopak zakochuje się w dużo starszej partnerce, ona wprowadza go w nieznaną dotąd krainę. Młody chłopak daje jej poczucie bliskości, wypełnia samotność. Michael zawsze znajduje sposób, aby wymknąć się z domu i być z kochanką.
Po jakimś czasie, podczas nieobecności rodziców, zaprasza kobietę do swojego domu. Hanna jest oczarowana mieszkaniem Micheala, duże wrażenie robi na niej biblioteka, oraz fakt, iż ojciec kochanka jest autorem wielu książek, leżących na półce domowej biblioteki. Kobietę interesuje, czego chłopak uczy się w szkole, jakie lektury czyta. Podczas jednej z rozmów na ten temat, Hanna prosi go aby czytał jej książki. Początkowo, chłopak nie godzi się na taką współpracę, jednak nalegania ukochanej sprawiają, że Michael zaczyna przynosić do mieszkania Hanny coraz to nowsze książki i czytać je na głos. Hanna jest uważaną słuchaczką. Podąża za głównym bohaterem, ma w sobie dużo empatii, potrafi płakać nad losem głównej postaci, zadawać wnikliwe pytania, drążyć temat.
Kochankowie wybierają się na przejażdżkę rowerową za miasto. Jest piękne lato, Hanna ma na sobie ładną sukienkę, oboje są beztroscy i szczęśliwi. W trakcie obiadu dochodzi do pozornie błahego incydentu, kobieta ma problem z menu, nie wie co wybrać z karty, obiad wybiera chłopak, ale atmosfera staje się napięta i pełna wzajemnej wrogości. Hanna wpada w histerię, gdy nie zastaje Michaela obok siebie, nie przekonują ją tłumaczenia, że zostawił kartkę z wyjaśnieniami. Chłopak nie rozumie reakcji kobiety, nagłego ataku i rozpaczy.

Jednak w Michaelu coś się zmienia, dzięki dużo starszej kochance zaczyna inaczej patrzeć na siebie, jest bardzie pewny, ma więcej koleżanek, czasami unika spotkań z Hanną, woli przebywać z rówieśnikami.

Nagle bez uprzedzenia Hanna opuszcza pracę, miasto, kochanka nie zostawia żadnego śladu po sobie.

Świat chłopaka zmienia się, króluje w nim ból, rozpacz i tęsknota. Z tych emocji pozostaje niewiele bo czas mija, Michael studiuje prawo i uczestniczy w procesie byłych oficerek SS. Mężczyzna doznaje szoku, gdy wśród nich odnajduje swoją byłą kochankę, Hannę Schmidt. Całe postępowanie zmierza w złym dla kobiety kierunku. Hanna nie potrafi się bronić, zamiast zyskiwać traci. Bierze na siebie odpowiedzialność, za okropna tragedię, która miała miejsce podczas wojny. Może się obronić, ale musiałby wyjawić swoją tajemnicę, o której nikomu jeszcze nie mówiła. Kobieta bierze na siebie winę i zostaje skazana.
Michael jest dorosłym mężczyzną, mógłby stanąć po stronie
dawnej miłości, ale starch i obowa przed odrzuceniem sparwiją , że nie jest w stanie bronić Hanny.

Myślę, że kluczem do zrozumienia, nie usprawiedliwienia bohaterki jest jej tajemnica. Hanna jest analfabetką. Nie potrafi czytać i pisać. Druga Wojna Światowa była dla niej sposobem na ucieczkę z biedy i beznadziejności. Dzięki wojnie kobieta, została oficerem SS, kimś ważnym i znaczącym decydowała o ludzkim życiu, gorliwie wypełniała swoje obowiązki. Jedna z były więźniarek, podczas procesu Hanny, powiedziała, że Schmidt, brała słabe więźniarki tuż przed transportem do obozu do siebie. Karmiła ja, opiekowała się nimi przez jakiś czas. One miały tylko jedno zadanie, czytać dla niej na głos.